Brak odpowiedzi do tego tematu

[Grammatikk]

Mięsień (łac. musculus) – kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Występuje u wyższych bezkręgowców i u kręgowców. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.

 

Mięśnie zbudowane są z tkanki mięśniowej. Połączone z elementami szkieletu, w wyniku skurczów mięśniowych kurczą się i rozkurczają, powodując ruchy poszczególnych elementów szkieletu względem siebie. Energią, z której mięsień korzysta jest zmagazynowany w nim glikogen lub glukoza dostarczona przez krew. Działanie mięśni uzależnione jest od oporu stawianego przez szkielet (hydrostatyczny lub twardy).

 

Liczba mięśni człowieka jest określana na 450–500. U mężczyzn mięśnie stanowią około 40% masy ciała, a u kobiet około 35%, czyli od 25 do 35 kg.

 

Mięśnie w naszym organizmie pełnią różne funkcje, w zależności od rodzaju. Tak więc:

- mięśnie szkieletowe umożliwiają ruchy kończyn i całego ciała

- mięśnie gładkie odpowiadają za funkcjonowanie narządów wewnętrznych

- mięsień sercowy napędza przepływ krwi w organizmie

 

Jak już wymieniono powyżej, wyróżnia się trzy rodzaje mięśni w organizmie człowieka:

Mięśnie szkieletowe (poprzecznie prążkowane) zbudowane są z długich, cylindrycznych komórek, posiadających wiele jąder. Widoczne jest na nich poprzeczne prążkowanie wynikające z naprzemiennego występowania różnego rodzaju włókienek. Skurcz tych mięśni następuje szybko i trwa krótko. Szybko również następuje zmęczenie. Działanie ich podlega naszej woli. Mięśnie te są przyczepione do kości szkieletu i dzięki nim możemy aktywnie się poruszać.

 

Mięśnie gładkie tworzone są przez komórki jednojądrowe, o kształcie wrzecionowatym. Nie widać tu prążkowania. Skurcz i rozkurcz mięśni gładkich są powolne, mogą utrzymywać się przez długi czas. Funkcjonowanie ich nie podlega naszej woli i nie następuje zmęczenie. Ten rodzaj mięśni wyściela przewody układów i narządów wewnętrznych - przewód pokarmowy, naczynia krwionośne, przewody wyprowadzające gruczołów. Występują też w innych narządach, np. w obrębie układu wydalniczego, oddechowego itp.

Mięsień sercowy jest odmianą mięśni poprzecznie prążkowanych - komórki są wielojądrowe i również widoczne są naprzemienne włókienka jasne i ciemne. Włókna tego mięśnia nie tworzą jednak zwartej tkanki, ale tworzą rozgałęzienia. Funkcjonowanie mięśnia sercowego nie podlega naszej woli, posiada on bowiem własny mechanizm regulujący pracę. Tworzą go wyspecjalizowane komórki mięśniowe, zlokalizowane w prawym przedsionku (na tylnej ścianie) - jest to tzw. rozrusznik serca. Łączy on w sobie właściwości komórek mięśniowych oraz nerwowych. Skurcze są rytmiczne, a mięsień nie ulega zmęczeniu, jest bowiem stale zaopatrywany w duże ilości tlenu oraz substancji odżywczych.

 

FUNKCJONOWANIE MIĘŚNI SZKIELETOWYCH

Komórka mięśnia szkieletowego jest długim włóknem, wypełnionym mniejszymi włókienkami - miofibrylami, osiągającymi długość całego włókna. Włókno mięśniowe otoczone jest systemem błon, w których znajdują się kanaliki zawierające jony wapnia, biorące udział w skurczu oraz liczne mitochondria, wytwarzające duże ilości energii. Na całej długości miofibryli można wyróżnić krótkie odcinki, będące jej podstawowymi jednostkami strukturalnymi - sarkomery. Sarkomery oddzielone są od siebie poprzecznymi błonkami granicznymi. W budowie miofibryli wyróżnia się dwa rodzaje włókienek (filamentów) - cienkie, zbudowane z białka aktyny oraz grube, zbudowane z miozyny. Aktyna i miozyna to białka charakterystyczne dla budowy mięśni. Filamenty aktynowe jednym końcem są przyczepione do poprzecznej błonki rozdzielającej sarkomery, a drugi, wolny koniec dochodzi mniej więcej do połowy długości sarkomery i nakłada się na koniec filamentu aktynowego przyczepionego do błonki po przeciwnej stronie. Pośrodku sarkomeru, pomiędzy włókienkami z aktyny, znajdują się filamenty miozynowe, nie przyczepione nigdzie. Zgrupowanie grubych włókienek miozynowych w środku sarkomeru daje efekt ciemnych prążków w obrazie mikroskopowym włókna mięśniowego. Obszary, gdzie nie ma filamentów miozynowych, ale tylko cienkie, aktynowe, są widoczne jako prążki jasne.

 

Skurcz mięśnia podlega działaniu układu nerwowego. Impuls biegnący odpowiednim nerwem, dociera do zakończenia nerwowego w błonie otaczającej włókno mięśniowe. W synapsie tej uwolniony zostaje neuroprzekaźnik, który pobudza uwalnianie jonów wapnia. Te z kolei przedostają się do wnętrza miofibryli i uczestniczą w wytworzeniu połączeń mostkowych pomiędzy filamentami miozynowymi i aktynowymi. Po połączeniu się filamentów oraz przy udziale energii pochodzącej z ATP, produkowanego przez mitochondria, grube włókienka miozynowe wciągają pomiędzy siebie cienkie włókienka aktynowe. Długość samych filamentów nie ulega przy tym zmianie, ale skraca się cały sarkomer. Skraca się więc całe włókno, a skrócenie wszystkich włókien, tworzących miesień, powoduje jego skurcz.

 

Mięśnie połączone są z kośćmi za pomocą ścięgien. Włókniste ścięgna nie posiadają zdolności kurczenia się, toteż siła skurczu mięśnia przenoszona jest przez ścięgno na kość. Skurcz mięśnia łączącego dwie kości powoduje ich przemieszczenie się względem siebie, czyli ruch kończyny bądź innej części ciała. Ruch przeciwstawny odbywa się przy udziale innego mięśnia - dlatego też mięśnie zawsze współpracują ze sobą w parach i ze względu na rodzaj wykonywanych ruchów, określa się je jako zginacze i prostowniki oraz przywodziciele i odwodziciele.

 

W przypadku, gdy mięsień przez długi czas, stale pobudzany jest do skurczu, następuje jego zmęczenie. Przestaje on odpowiadać na dopływające wciąż impulsy nerwowe, a w komórkach tworzy się deficyt tlenowy i gromadzi się kwas mlekowy, co powoduje efekt określany powszechnie jako zakwasy.

 

Spis mięśni człowieka:

Mięśnie głowy:

– mięsień skroniowy

– mięsień policzkowy

– mięsień żwacz

– brzusiec czołowy mięśnia potyliczno-czołowego

– mięsień okrężny oka

– mięsień nosowy

– mięsień jarzmowy mniejszy

– mięsień jarzmowy większy

– mięsień okrężny ust

– mięsień obniżacz wargi dolnej

– mięsień kąta ust

 

Mięśnie szyi:

– mięsień dźwigacz łopatki

– mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy

– mięsień pochyły przedni

– mięsień pochyły środkowy

– mięsień pochyły tylny

– mięsień czworoboczny

– mięsień tarczowo-gnykowy

– mięsień łopatkowo-gnykowy

– mięsień mostkowo-gnykowy

– mięsień łopatkowo-gnykowy dolny

 

Mięśnie tułowia – widok z przodu:

– mięsień zębaty przedni

– mięsień dwugłowy ramienia

– mięsień ramienno-promieniowy

– mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka

– mięsień przywodziciel długi

– mięsień prosty uda

– mięsień obszerny boczny

– mięsień płaszczkowaty

– mięsień zginacz długi palców

– mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy

– mięsień naramienny

– mięsień piersiowy większy

– mięsień prosty brzucha

– mięsień skośny zewnętrzny brzucha

– mięsień smukły

– mięsień krawiecki

– mięsień obszerny przyśrodkowy

– mięsień brzuchaty łydki

– mięsień piszczelowy przedni

– mięsień prostownik długi palców

 

Mięśnie tułowia – widok z tyłu:

– mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy

– mięsień czworoboczny

– mięsień naramienny

– mięsień trójgłowy ramienia

– mięsień najszerszy grzbietu

– mięsień skośny zewnętrzny brzucha

– mięsień pośladkowy wielki

– mięsień podgrzebieniowy

– mięsień obły większy

– mięsień obły mniejszy

 

Mięśnie ręki – widok z przodu:

– mięsień naramienny

– mięsień dwugłowy ramienia

– mięsień ramienno-promieniowy

– mięsień zginacz palców powierzchowny

– mięsień zginacz długi kciuka

– mięsień podłopatkowy

– mięsień kruczo-ramienny

– głowa długa mięśnia trójgłowego ramienia

– głowa przyśrodkowa mięśnia trójgłowego ramienia

– mięsień dłoniowy długi

– mięsień zginacz nadgarstka promieniowy

– mięsień zginacz palców powierzchowny

 

Mięśnie ręki – widok z tyłu:

– głowa długa mięśnia trójgłowego ramienia

– głowa przyśrodkowa mięśnia trójgłowego ramienia

– mięsień zginacz łokciowy nadgarstka

– mięsień naramienny

– głowa boczna mięśnia trójgłowego ramienia

– mięsień łokciowy

– mięsień prostownik łokciowy nadgarstka

– mięsień prostownik palców

 

Mięśnie uda – widok z przodu:

– mięsień napinający powięź szeroką

– mięsień prosty uda

– mięsień obszerny boczny

– mięsień biodrowo-lędźwiowy

– mięsień grzebieniowy

– mięsień przywodziciel długi

– mięsień smukły

– mięsień krawiecki

– mięsień obszerny przyśrodkowy

 

Mięśnie uda – widok z tyłu:

– mięsień przywodziciel wielki

– mięsień półścięgnisty

– mięsień smukły

– mięsień półbłoniasty

– mięsień brzuchaty łydki (głowa przyśrodkowa)

– mięsień pośladkowy wielki

– mięsień dwugłowy uda

– mięsień podeszwowy

– mięsień brzuchaty łydki (głowa boczna)

 

Mięśnie podudzia – widok z przodu:

– mięsień strzałkowy długi

– mięsień strzałkowy krótki

– mięsień prostownik długi palców

– mięsień piszczelowy przedni

– mięsień brzuchaty łydki

– mięsień prostownik długi palców

 

Mięśnie podudzia – widok z tyłu:

– mięsień brzuchaty łydki (głowa przyśrodkowa)

– mięsień podeszwowy

– mięsień brzuchaty łydki (boczna)

– mięsień płaszczkowaty

– ścięgno piętowe (Achillesa)

 

 

 

Opracował: Grammatikk

Wszelkie prawa zastrzeżone