PANTOTHENIC ACID 500mg
Witamina B5
Pantothenic Acid (kwas pantotenowy),
Dekspanthenol, D-Panthenol, D-Pantothenol (pantenol, pantotenol),
calcium pantothenicum (pantotenian wapnia)
Budowa chemiczna: N-®+(alfa, gamma-dyhydroksy-beta,beta-dimetylobutyrylo)-beta-alanina; N-(2,4-dihydroksy-3,3-dimetylobutyrylo)-beta-alanina; dihydroksydimetylobutyryloalanina. Czyty kwas pantotenowy jest gęstą, oleistą cieczą żółtej barwy, bardzo wrażliwą na światło. Aktywność biologiczną wykazuje tylko izomer prawoskrętny. Produktem refukcji kwasu pantotenowego jest alkohol - Dexpanthenol (izomer prawoskrętny) lub Panthenol (racemat). Sól wapniowa kwasu pantotenowego to pantotenian wapnia Calcium pantothenicum. W lecznictwie jest stosowany także pantotenian sodowy Natriumpantothenat. Wbrew powszechnie panującym opiniom witamina B5 jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury. Wrażliwa jest również na zmiany pH, bowiem wiązanie amidowe łatwo ulega hydrolizie. W niektórych publikacjach i podręcznikach farmakologii kwas pantotenowy jest błędnie określany mianem witaminy B3 lub witaminy Bw, które przynależą do innych witamin.
Nazwa witaminy pochodzi z greki: pan to tein = wszędzie obecny (z uwagi na rozpowszechnienie w przyrodzie).
Bakterie, sinice grzyby i rośliny mają zdolność syntetyzowania kwasu pantotenowego. Zwierzęta i ludzie muszą otrzymywać kwas pantotenowy w pokarmach. Mikroflora jelitowa również jest źródłem witaminy B5.
Do celów leczniczych otrzymywany jest syntetycznie przez kondensację alaniny z kwasem alfa, gamma-dwuhydroksy-beta, beta'-dwumetylomasłowym.
kwas pantotenowy
Funkcje w organizmie: jest składnikiem koenzymu A - CoA. Koenzym A to koenzym acetylotransferaz. Wiążąc się z cysteaminą aktywuje kwas octowy i wyższe kwasy tłuszczowe zapewniając ich dalsze przemiany. Koenzym A zawiera 10% kwasu pantotenowego.
Objawy hipowitaminozy i awitaminozy B5: zespół pękających stóp, pobudzenie psychiczne przechodzące stopniowo w senność, uczucie zmęczenia, siwienie włosów (sierści u zwierząt), wypadanie włosów, zapalenie skóry (zwłaszcza u ptaków), zaburzenia pierzenia u ptaków, zahamowanie wzrostu, zwyrodnienia mięśniowo-nerwowe, niewydolność kory nadnerczy, ból głowy, obniżenie ciśnienia krwi, tachykardia, nudności, wymioty, stany zapalne oskrzeli.
Awitaminoza u ludzi nie jest znana. Opisane zostały natomiast objawy hipowitaminozy, które zanikały po podaniu witaminy B5.
Awitaminozę wywołano u szczurów, ptaków i świń: zwyrodnienie i zanik nadnerczy, siwienie sierści, zaburzenia pierzenia, objawy ze strony OUN, zwyrodnienie neuronów rdzenia kręgowego, zahamowanie wzrostu.
Zapotrzebowanie na witaminę B5: 8-10 mg/24 h
Właściwości farmakologiczne: przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, przeciwświądowe, przyśpieszające regenerację tkanek. Przyśpiesza wzrost włosów i paznokci oraz nabłonkowanie.
Łatwo i szybko ulega wchłonięciu z jelit do krwi. Dexpantenol (prowitamina) jest przekształcany w organizmie w witaminę B5. Witamina B5 jest wydalana z moczem i żółcią (70% dawki z moczem w postaci niezmienionej).
Właściwości toksykologiczne: zaliczana jest do związków bezpiecznych. Nadmierne dawki (ponad 3 g) mogą powodować nudności, biegunkę, bolesne kolki, wymioty, wstrząsanie głową, wypieki na twarzy, dreszcze, wysypkę skórną, zaburzenia akcji serca, zaburzenia pracy mięśni szkieletowych, narastanie kamicy żółciowej lub moczowej (tutaj chodzi o sole wapniowe kwasu pantotenowego).
Wskazania: żółtaczka, powikłania żółtaczkowe, zapalenie wątroby, choroby alergiczne, przewlekłe nieżyty oskrzeli, krtani, tchawicy i płuc, w tym także na tle alergicznym, choroba wrzodowa, nieżyt przewodu pokarmowego, stany zapalne i infekcje skóry, zapalenie spojówek i rogówki, uszkodzenie i owrzodzenie rogówki, zanikowy nieżyt nosa, choroby zakaźne (ospa, półpasiec), łysienie (działanie wątpliwe), siwienie (działanie wątpliwe), trądzik, łuszczyca, liszaje, zapalenie mieszków włosowych, oparzenia, owrzodzenia żylakowate, zatrucia wątroby, zapalenie przyzębia, cukrzyca, czyraczność, rybia łuska, toczeń rumieniowaty, zatrucie streptomycyną, zatrucie salicylanami, choroba gośćcowa, atonia przewodu pokarmowego, np. po operacjach (dekspantenol).
Przeciwwskazania: Calcium pantohenicum w dużych dawkach nie podawać osobom zażywającym preparaty naparstnicy Digitalis lub syntetyczne glikozydy nasercowe. Nasila toksyczne działanie glikozydów nasercowych (zwolnienie akcji serca, narastanie bloku przedsionkowo-komorowego, indukcja pobudzeń komorowych przedwczesnych, wyzwalanie rytmu bliźniaczego, zatrzymanie akcji serca). Oczywiście nie podawać w hiperkalcemii. Calcium pantohenicum nie stosować u osób z tendencją do kamicy żółciowej i moczowej. W tych przypadkach zaleca się Dexpanthenol.