13 odpowiedzi w tym temacie

[budo_jabar]

Zainspirowany wywodami na temat twardości materiałów na nóż w jednym z ostatnich wątków mam pytanie:

Czym powinien charakteryzować się dobry materiał na głownie noża?

Pytanie w oderwaniu od konkretnych firm, knifemaker-ów - chodzi mi o optymalne własności metalu na nóż.

Pod jakim kątem jest wybierany metal na noże przez tych, którzy robią dobre lub bardzo dobre noże?

Chciałbym umieć rozpoznać dobry nóż bez tej jego marketingowej otoczki, bez reklamy... :wink:
Będę wdzięczny za opinię poklon

[budo_xarr]

to duzo zalezy tez od tego do czego noz ma sluzyc ... mozna np zrobic duza glownie stala z bardzo dobrej i wytrzymalej M2HS (ale rdzewnej) ... - mozna tez zrobic male EDC z nierdzewnego 440C ... oba maja swoje zalety i wady wiadomo

Ja osobiscie uwazam ze jedna z najlepszych stali jest D2 ... :twisted:

[budo_vince]

Ja tam jestem tylko za nierdzewnymi, ale ats-34 ma bdb opinie

[budo_bigmathias]

Najlepszym materiałem na ostrze noża jest stal narzędziowa (zawiera ona więcej niż 1% C i w okolicach 1,5% Cr), stal taka hartuje sie łagodnie w oleju na wysokie twardości oscylujące w granicach 58-60 HRC). Jest jeszcze stal szybkotnąca, która można zahartować do 70HRC, tnie fenomenalnie, ale jest droga i bardzo niewygodna w obróbce. Trudno rozpoznać czy dana stal jest dobra i nie da sie rozpoznac jenego gatunku od drugiego. Najlepiej jest spojrzeć na skład chemiczny stali i na tej podstawie wnioskowac o jej "klasie". Np. jeżeli stal ma dużo węgla 1-1,5% to po zahartowaniu bedzie twarda, do tego ma chrom w ilości więcej niż 1,5 to łagodnie sie hartuje w oleju, jeżeli ma go 10-18% jest szansa na pewną odpornośc na korozje, molibden to odpornośc na ścieranie itd.
Dobra stal na nóz to taka która swietnie trzyma ostrze, najlepiej jakby nie łapała wilgoci z atmosfery, najlepiej płytko hartująca sie, aby miała sprężysty rdzeń przy twardej powierzchni.

[budo_dark]

Jest jeszcze stal szybkotnąca, która można zahartować do 70HRC, tnie fenomenalnie, ale jest droga i bardzo niewygodna w obróbce.

podpisuje sie sie rekami i nogami, M2 to potwor ktory IMO tnie jak diabel, uwazam ze tnie lepiej, agresywniej niz slawne 440V.... jesli nauczymy sie dbac o noze - to M2 jako material na stala klinge to nie rekomendacja, to obowiazek...chyba ze ktos mieszka w bardzo wilgotnym klimacie, to juz inna bajka - wybieramy noz uwzgledniajac mase czynnikow, nie ma czego takiego jak 'najlepszy'...Dobry noz mozna rozpoznac poprzez porownanie np. zewnetrznego wykonania - kladac obok MT Amphibian jakiegos Herbertza :wink:

Swoja droga ciekawe jak cielaby M2 po kriostabilizacji - dlaczego nie spotkalem noza z tej stali po drozszych, doskonalszych obrobkach termicznych (custom, albo hartowanie bosa), ktos oswieci nie znajacego sie na nozach? :-)

[budo_bigmathias]

Domyślam sie że "kriostabilizacja" to coś jak hartowanie podzerowe, które stosuje sie najczęsciej do stali szybkotnących w celu zwiększenia ich twardości i polepszenia właśności skrawających, polega to na tym że austenit szczątkowy zamienia sie w całości na martenzyt. Stal jest twardsza, noż tokarskie wytrzymują dłużej. Obróbka ta nie jest juz zalecana (przynajmniej w naszym przemyśle) ze względu na zwiększenie niebezpieczeństwa pęknięc powierzchniowych, o wile łatwiej i bezpieczniej jest azotować (uzyskuje sie to samo).

[budo_vince]

bigmathias swietne info o tych pierwiastkach, masz moze tego wiecej, tzn jaki wplyw kazdy z nich ma na stal ? zaciekawiles mnie...

[budo_jacu$]

Vince, jesli chcesz sie zaglebic w temat to zacznij od wykresu zelazo-wegiel. Pamietam, ze mialem z tym sporo klopotow w szkole, ale to podstawa. Dla ulatwienia podaje Ci [link widoczny dla zalogowanych Użytkowników].

[budo_bigmathias]

Troche tego duzo i mam wątpliwości czy mnie ktos nie zgnoi, ale zaryzykuje.
Węgiel to podstawowy składnik, od niego zależna jest twardość i wytrzymałośc po zahartowaniu. W stalach narzędziowych waha sie w granicy 0,3 do 1,5 a nawet 2,2 (ale wtedy jest koło 12-14% chromu). Od 0,7 - 0,8 uzyskuje sie juz pełną twardość HRC=62). O temperaturach hartowania służy rzeczony juz układ Fe-C
Chrom - 1,5% obniża temerature hartowania i umożliwia chłodzenie olejem (mniejsze napręzenia), większe ilości w stali sprzyjaja nierdzewności (do 18-19%)
Wolfram - zwiększa odporność na ścieranie, dzięki tworzącym sie węglikom wolframu, nie obniża on krytycznej temperatury hartowania więc trzeba stosować do chłoddzenia wode, w wyniku czego prowadzi często do pęknięc (chyba że dorzuci sie chrom). Podwyższa wytrzymałośc stali w wysokich temp.
Molibden - tak jak wolfram tyle że trzeba go 2 - 3 razy mniej, w małych ilościach poprawia hartownośc stali
Wanad - jest stosowanych chyba głownie w stalach szybkotnących (do 3-4 %), gdyż tworzy trwałe i twarde wegliki wanadu, czyli poprawia odpornośc na ścieranie, sprawia że stal jest drobnoziarnista
Tytan - tworzy trwałe egliki tytanu i hamuje rozrost ziarna, daje odpornośc na wysokie temperatury, w małych ilościach zmniejsza kruchość
Kobalt - tak jak tytan tyle sie go nie stosuje bo obniża udarność, jest za to stosowany jako spoiwo węglików spiekanych
mangan - wiąże ze sobą siarke tworzą siarczki manganu, zamiast siarczków żelaza które zwiększają kruchośc, sprzyja rozrostowi ziarna i powstaniu pęknięć szlifierskich więc dają go do stali w małych ilościach
Krzem - 1,5 - 3% zwiększa sprężystość stali, stosowany w stalach żąroodpornych
Nikiel - obniża hartowanie w oleju, jest drogi i deficytowy u nas wiec az tak czesto nie stosowany
Glin - ponoć niemcy go używają w swych stalach
Siarka i fosfor - zanieczyszczenia (nikt i ch nie chce) hyba ze w stali automatowej

Przepraszam że tak dużo

[budo_jabar]

bigmathias!

Dzięki! To mi dużo wyjaśnia! poklon
teraz będę to uważniej studiować...

że też kilka lat wcześniej nie zapaliłem się do noży - inna byłaby motywacja na wykładach z materiałoznawstwa... a i wyniki pewnie też

a przy okazji - inne źródło wiedzy akademickiej:
[link widoczny dla zalogowanych Użytkowników]

Jasnym dla mnie jest, że produkt finalny - nóż- jest efektem wielu kompromisów. Wielu inżynierów pracuje nad optymalizacją składu stali i dobrania odpowiedniej obróki cieplnej aby w efekcie uzyskać żądane własności głowni noża - zależnie od warunków w jakich ma on pracować. Natomiast całość jest ograniczane przez koszt końcowy noża - trzeba zrobić nóż taki aby wersja ostateczna znalazła nabywcę.

Tutaj mają pole do popisu knifemakerzy - ciekawe w jakim stopniu różnią się ich ostrza pod względem jakości stali od noży fabrycznych?

[budo_jabar]

Może wiecie (lub ktoś mi wskaże gdzie to jest napisane) jaką obróbkę cieplną stosują takie firmy (lub ich podwykonawcy) jak: Strider, BM, Emerson...

Zdaje sobie sprawę, że stal w wykonaniu noża to nie wszystko - ważne jest też patent na rękojeść, użyte do jej wykonania materiały, blokada w folderach - jednak patrząc na takie noże jak produkty Stridera stwierdzam, że głownia noża to najistotniejsza jego część 8)

[budo_asaroth]

Ponoć elitarni knife i swormakerzy stosują kilka różnych etapów hartowania-rozhartowywania,w tym rozbroiła mnie wypowiedź jednego że rogrzewa klinge do ok700 stopni C,a potem zostawia ją do ochłodzenia czubkiem na północ...i tak 3 razy 8O -ponoć kryształki stali się wtedy optymalnie układają.Potem trzeba ostrze zahartować (też 3 razy) i rozhartowac tył ostrza(rozgrzanymi do czerwonosci obcegami),potem ostrza przechodza jeszce liczne testy i dopiero są gotowe...niezle trzeba się przy takim nożu-mieczu na bawić

[budo_vince]

bigmathias wielkie dzieki za rzeczowe wytlumaczenie no i gratuluje wiedzy:)

[budo_bigmathias]

dzięki:)
Ale z tym ustawianiem czubkiem na północ to super, można jeszcze zagrzebać w doniczce kurzą stope i czekać na śnieg . Przepraszam za żart, nie drwie tu z nikogo.