Herbata odchudzająca – czy pomoże w walce ze zbędnymi kilogramami?
Coraz więcej osób dotyka problem nadwagi lub otyłości. Nie jest to wyłącznie kwestia wizualna, bardziej istotny jest niekorzystny wpływ nadwagi lub otyłości na nasze zdrowie. Udowodniono, że wiele chorób wiąże się właśnie z występowaniem nadmiernej masy ciała.
Odchudzanie – kiedy należy zacząć?
Duża nadwaga, a w szczególności otyłość zwiększa ryzyko chorób serca, cukrzycy czy nowotworów. Jak ocenić, czy dotyczy nas ten problem? Najczęściej stosowanym wskaźnikiem oceniającym występowanie podwyższonej masy ciała jest BMI (Body Mass Index, wskaźnik masy ciała). Na jego podstawie możemy ocenić, czy nasza masa ciała jest prawidłowa. Tutaj jednak istnieją pewne zastrzeżenia, bowiem u osób o mocno umięśnionej budowie BMI może wskazywać na nadwagę lub otyłość. Wskaźnik bowiem nie bierze pod uwagę procentowej zawartości tkanki tłuszczowej. Poniższa tabela przedstawia zakresy BMI, które należy obliczać, dzieląc masę ciała w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu.
KLASYFIKACJA wg WHO:
- — wartość BMI (kg/m2) <18,5 – niedowaga;
- — wartość BMI (kg/m2) 18,5–24,9 – norma;
- — wartość BMI (kg/m2) 25,0–29,9 – nadwaga;
- — wartość BMI (kg/m2) 30,0–34,9 – otyłość 1. stopnia;
- — wartość BMI (kg/m2) 35,0–39,9 – otyłość 2. stopnia;
- — wartość BMI (kg/m2) ≥40,0 – otyłość 3. stopnia/olbrzymia.
Herbata odchudzająca – które składniki najlepsze?
Każdy, kto kiedykolwiek próbował zmniejszyć masę ciała, wie, jak wymagający jest to proces. Dieta, aktywność fizyczna i duża samokontrola z pewnością pomagają. Czy jednak są jakieś rośliny, które mogą wspomóc nasze działania? Poniżej znajdują się krótkie informacje na temat tych, które mogą wspomagać redukcję masy ciała.
Korzeń mniszka lekarskiego (mniszek lekarski, Taraxacum officinale) – ekstrakty pozyskiwane z rośliny wykazują hamujący wpływ na tworzenie się nowych komórek tłuszczowych, a także ograniczają odkładanie tłuszczu w już wykształconych adipocytach, czyli właśnie komórkach tłuszczowych. Mniszek lekarski wpływa także na jeden z enzymów biorących udział w trawieniu tłuszczu z pokarmów – lipazę trzustkową. W uproszczeniu powoduje hamowanie działania enzymu, przez co kwasy tłuszczowe z pożywienia nie są rozkładane i przyswajane. Dodatkowo mniszek lekarski wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne.
Owocnia fasoli (Phaseolus vulgaris L.) – ten surowiec znany jest przede wszystkim z właściwości obniżających poziom glukozy we krwi, co może zapobiegać nagłym wzrostom i spadkom cukru. Z kolei równowaga w gospodarce węglowodanowej zmniejsza ryzyko wystąpienia nagłego uczucia głodu i chęci podjadania. Owocnia fasoli ma także działanie moczopędne.
Siemię lniane (len zwyczajny, Linum usitatissimum) – te małe ziarenka są źródłem błonnika pokarmowego, który zwiększa uczucie sytości. Wspomaga również prawidłową pracę jelit, zwiększa objętość mas kałowych i normalizuje ilość wypróżnień. Len zawiera duże ilości kwasu alfa-linolenowego (ALA). W jednym badaniu ALA podwyższało poziom leptyny, która bierze udział w regulacji odczuwania głodu i sytości. Siemię ma mnóstwo innych, korzystnych dla zdrowia właściwości. Zawarte w lnie lignany pozytywnie wpływają na regulację stężenia hormonów żeńskich. Dodatkowo nasiona lnu mogą zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy, niektórych nowotworów, chorób serca.
Ziele skrzypu polnego (Equisetum arvense L.) – jest źródłem flawonoidów (związków o działaniu antyoksydacyjnym), a także wielu minerałów, w tym krzemu. Wykazuje działanie moczopędne, dzięki czemu wspomaga oczyszczanie organizmu i wydalanie toksyn. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, delikatnie przeciwkrwotocznie. Skrzyp znany jest m.in. z pozytywnego działania na kondycję włosów, skóry i paznokci (wspomaga gojenie ran, zmniejsza tendencję do przetłuszczania się włosów i powstawania łupieżu, wzmacnia strukturę paznokci, sprawdza się również w przypadku trądziku).
Skórka pomarańczowa – może działać wspomagająco na odchudzanie poprzez wpływ na termogenezę, czyli wytwarzanie ciepła.
Korzeń lubczyku (lubczyk ogrodowy, Levisticum officinale) – stosowany jest w lekach o działaniu moczopędnym. Wpływa na pracę mięśni gładkich, poprawę ruchów perystaltycznych i prawidłowe wypróżnienia. Wspomaga także usuwanie gazów z jelit, dzięki czemu łagodzi wzdęcia. Lubczyk pobudza wydzielanie soku żołądkowego, przez co stymuluje trawienie i przyswajanie składników odżywczych.
Kwiat hibiskusa (ketmia szczawiowa, Hibiscus sabdariffa L.) – roślina ta zawiera m.in. kwas hibiskusowy, który hamuje działanie enzymów trawiennych. Takie jego działanie może zmniejszać ilość przyswajanej z pożywienia energii, w wyniku czego w badaniach wykazano zmniejszony przyrost masy ciała w porównaniu z grupą kontrolną. Hibiskus ma również stymulujący wpływ na termogenezę oraz obniża poziom cholesterolu. Kwiat ketmii wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, wspomagające układ odpornościowy, wspierające wątrobę, przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne.
Zielona herbata (Camellia sinensis) – wykazuje działanie antyoksydacyjne, a także przeciwnowotworowe. Wspiera proces odchudzania, m.in. przez zawartość kofeiny. Powoduje nasilenie procesów rozkładu glukozy oraz tłuszczów, w wyniku czego dostarczana jest energia i pobudzony zostaje proces redukcji tkanki tłuszczowej. Poprzez wpływ na układ nerwowy redukuje uczucie zmęczenia, poprawia koncentrację oraz samopoczucie. Dzięki zawartości katechin oraz bioflawonoidów zielona herbata wspomaga metabolizm tłuszczów, zmniejsza ich absorpcję w jelitach oraz obniża intensywność rozbudowy tkanki tłuszczowej.
Ziele krwawnika (krwawnik pospolity, Achillea milleofolium L.) – wspomaga prawidłową pracę przewodu pokarmowego dzięki działaniu rozkurczającemu wobec mięśni gładkich oraz pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Jego stosowanie stymuluje delikatnie produkcję moczu, dzięki czemu przyczynia się do usuwania zbędnych produktów przemiany materii z organizmu. Krwawnik pobudza przepływ żółci do dwunastnicy, a także osłabia ból związany z menstruacją. Wykazuje również właściwości wiatropędne oraz przeciwzapalne.
Ziele fiołka trójbarwnego (Viola tricolor L.) – podobnie jak inne zioła wykazuje właściwości moczopędne. Wspomaga odtruwanie organizmu także poprzez wiązanie szkodliwych związków w organizmie i usuwa je wraz z moczem. Ma wpływ na przemianę materii. Większe dawki stymulują pocenie, a także delikatnie przyspieszają wypróżnienia.
Kłącze perzu (Agropyron repens L.) – stosowany jest jako środek dietetyczny w diecie osób z cukrzycą, wykazuje działanie moczopędne. Jest źródłem krzemionki, która korzystnie wpływa m.in. na stan skóry.
Kora cynamonowca (Cinnamomum) – cynamon ma właściwości regulujące prawidłowy poziom glukozy we krwi, wpływa korzystnie na trawienie i wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. Ma działanie antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze. Istnieją również badania wykazujące właściwości przeciwzapalne i antynowotworowe kory cynamonowca. Cynamon korzystnie wpływa na stężenie cholesterolu oraz wartości ciśnienia tętniczego krwi.
Yerba mate (Ilex paraguariensis)– podobnie jak zielona herbata zawiera kofeinę. Jest także źródłem kwasu chlorogenowego, który bierze udział w prawidłowym metabolizmie glukozy. W badaniach yerba wykazywała działanie obniżające gromadzenie tłuszczu w tkance tłuszczowej, co przekładało się na obniżenie tempa przyrostu masy ciała. Dodatkowym efektem jest wpływ na wielkość posiłków oraz podwyższenie podstawowych wydatków energetycznych.
Kłącze imbiru (Zingiber officinale) – w badaniach na modelach zwierzęcych przy dłuższym stosowaniu powodował delikatne obniżenie masy ciała. Jego właściwości są jednak dużo szersze. Imbir ma działanie przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, przeciwwymiotne, przeciwnowotworowe i przeciwmiażdżycowe. Powszechnie znanym działaniem imbiru jest redukowanie bólu. Duże nadzieje wiąże się również ze wspomaganiem leczenia stanów zapalnych kości oraz stawów. Imbir wykazuje dodatkowo właściwości hipoglikemizujące, czyli obniżające poziom glukozy we krwi. Roślina powoduje również obniżenie ciśnienia tętniczego.
Kwiat bławatka (Centaurea cyanus L.) – jest źródłem cyjaniny należącej do antocyjanów. Są to związki o właściwościach antyoksydacyjnych. Bławatek, inaczej chaber, modrak, stosowany jest w schorzeniach związanych z nieprawidłową przemianą materii. Jest również korzystny dla osób z chorobami wątroby. Roślina działa przeciwzapalnie oraz moczopędnie.
Kwiat nagietka (Calendula officinalis L.) – działa przeciwzapalnie oraz ochronnie na błony wyścielające przełyk, żołądek i jelita. Poprzez wpływ stymulujący na produkcję moczu i potu wspomaga eliminację zbędnych produktów przemiany materii z ustroju. Ma wpływ na wzmocnienie odporności, działa przeciwwrzodowo oraz przeciwnowotworowo.
Herbata odchudzająca – jak wybrać odpowiednią?
Kryteriów wyboru może być wiele, jednak zawsze warto pamiętać o naturalnym składzie. Tylko wtedy bowiem, jeśli dbamy o sylwetkę, myślimy także o zdrowiu. Najlepiej, jeśli herbata jest odpowiednio przebadana i dobrana pod względem składników. Warto zwrócić uwagę, czy w proponowanym składzie nie są zawarte żadne dodatkowe składniki, np. cukier czy inne substancje słodzące.
Jeśli decydujemy się na herbatę odchudzającą, upewnijmy się, że jej skład i działanie odpowiadają naszym oczekiwaniom. Pamiętajmy jednak, że zawsze przy planowanej redukcji masy ciała należy zadbać o odpowiednią, dobrze zbilansowaną dietę i aktywność fizyczną. Tylko jeśli zadbamy o zdrowie, możemy osiągnąć swój cel. Jeśli potrzebujemy wsparcia, herbata stworzona wyłącznie na bazie ziół może okazać się dobrym rozwiązaniem.
Bibliografia
Kudelska W., Wybrane substancje chemiczne stosowane w preparatach odchudzających, „Chemia i Ochrona środowiska” 2009, 13, 9–15.
Piątkowska E., Kopeć A., Leszczyńska T., Antocyjany – charakterystyka, występowanie i oddziaływanie na organizm człowieka, „Żywność, Nauka, Technologia, Jakość” 2011, 4(77), 24–35.
Habior A., Zioła i suplementy diety a ryzyko uszkodzenia wątroby, „Gastroenterologia Kliniczna” 2012, 4(2), 59–68.
Bazylko A., Strzelecka H., Surowce roślinne stosowane w terapii cukrzycy, „Herba Polonica” 1997, 53(3), 253–270.
Young-Rye K. et al., Anti-obesity and anti-diabetic effects of Yerba Mate (Ilex paraguariensis) in C57BL/6J mice fed a high-fat diet, „Lab Animal Magazine” 2012, 28(1), 23–29.
Lis B., Grabek-Lejko D., Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) – potencjalne właściwości prozdrowotne, „Nauka Przyroda Technologie” 2016, 10(3), 1–15.
Znajdek-Awiżęń P., Matławska I., Właściwości lecznicze ketmii szczawiowej – Hibiscus sabdariffa L., „Postępy Fitoterapii” 2011, 3, 197–201.
Kania M. et al., Glukomannan i inne substancje pochodzenia roślinnego stosowane w leczeniu otyłości oraz chorób towarzyszących, „Postępy Fitoterapii” 2013, 2, 132–139.
Wąsowski M., Walicka M., Marcinkowska-Suchowierska E., Otyłość – definicja, epidemiologia, patogeneza, „Postępy Nauk Medycznych” 2013, 26(4), 301–306.
Kaławaj K., Lemieszek M.K., Prozdrowotne właściwości cynamonu, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2015, 21(3), 328–331.
Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987.