Brak odpowiedzi do tego tematu

[EXPERTO]

Odwodnienie to problem, który powinien interesować wszystkich prowadzących aktywny tryb życia, zwłaszcza w okresie letnich upałów. Ubytek wody z organizmu powoduje poważne konsekwencje, w tym również zmniejszenie zdolności do wysiłku fizycznego. Problemu można uniknąć, ważne jest jedynie, aby mieć świadomość potrzeby nawadniania i regularnie uzupełniać płyny.

Woda stanowi główny składnik naszych komórek, tkanek i płynów ustrojowych. Dlaczego? Przede wszystkim jest ona świetnym rozpuszczalnikiem i stanowi idealne środowisko do przebiegu wszelkich reakcji biochemicznych zachodzących w organizmie. Ponadto woda pozwala utrzymać stałą temperaturę ciała, pełni funkcje transportujące – z jednej strony umożliwia dostarczenie do komórek ciała wszelkich niezbędnych składników odżywczych, z drugiej – usuwa z nich zbędne produkty przemiany materii, które są dla nas toksyczne. Mając na uwadze funkcje, jakie pełni woda w organizmie, nie trudno się domyślić, że jej niedobór może być groźny.

O odwodnieniu mówimy wtedy, gdy ilość wody wydalanej przewyższa jej spożycie. Takiej sytuacji sprzyjają letnie upały, natężony wysiłek fizyczny oraz niektóre problemy zdrowotne (ciężkie biegunki, długotrwałe wymioty, niewydolność nerek). Podczas przebywania w warunkach wysokich temperatur traci się 0,8 – 1,2 litra potu na godzinę, natomiast podczas bardzo intensywnego wysiłku fizycznego w ciągu godziny możemy stracić aż 3 litry. Generalnie, osoby regularnie uprawiające sport oraz ciężko pracujące fizycznie są w sposób szczególny narażone na odwodnienie. O podatności na odwodnienie decydują też czynniki indywidualne, tj. rozmiary ciała, stopień zaaklimatyzowania się czy intensywność pocenia. Po wykonaniu takiej samej serii ćwiczeń, niezależnie od zaangażowania w wysiłek, jedni będą ociekać potem, ale znajdą się i tacy, którzy będą ledwie zroszeni. Pocenie się jest efektem nasilenia przemian energetycznych w organizmie. Dzięki niemu unikamy przegrzania, gdyż wraz z parującą z powierzchni skóry wodą pozbywamy się nadmiaru ciepła. Z jednej strony jest to zjawisko korzystne, ale z drugiej – negatywne, ponieważ prowadzi do straty wody i elektrolitów. Jeśli odpowiednio szybko nie uzupełnimy tych składników, to na własnej skórze będziemy mogli przekonać się, czym jest odwodnienie.

Od pragnienia... do śmierci

Konsekwencjami odwodnienia są: spowolnienie i zakłócenie przemian biochemicznych zachodzących w komórkach, zmniejszenie ilości wydalanego moczu, zaburzenie funkcji termoregulacyjnych (przegrzanie, które jest efektem zmniejszenia intensywności pocenia wraz z nasileniem odwodnienia) oraz straty składników mineralnych, które dotyczą elektrolitów traconych wraz z potem (głównie sodu).

Jednym z pierwszych objawów odwodnienia jest odczuwanie pragnienia. Jeśli zaspokojenie jego jest z jakichś powodów niemożliwe (np. brak dostępu do płynów, odczuwany stres), wtedy organizm uruchamia mechanizmy obronne. Jeden z nich polega na zagęszczeniu i zmniejszeniu ilości wydalanego moczu z 1 – 1,5 l do 300 – 400 ml w ciągu dobry. W wypadku osób regularnie uprawiających sport, tak niska produkcja moczu jest niewystarczająca, aby wydalić z organizmu nagromadzone podczas wysiłku fizycznego metabolity (głównie produkty przemian białkowych). Konsekwencją tego stanu może być zatrucie organizmu.

Narządem szczególnie narażonym na niedobór wody są nerki. Niedostateczny przepływ wody przez nerki utrudnia wypłukiwanie z nich produktów przemiany materii, co w rezultacie po pewnym czasie prowadzi do powstania kamieni nerkowych. O tym, jak ważne jest nawadnianie osób o wysokiej aktywności fizycznej świadczy fakt, że kamica nerkowa jest uznawana za zawodową chorobę sportowców.

Pragnienie nie jest jedynym objawem odwodnienia. W miarę ubytku wody z organizmu dochodzi do pogorszenia koncentracji, uczucia znużenia i zmęczenia, zwiększenia podatności na stres, osłabienia i zmniejszenia sprawności mięśni, zaczerwienienia skóry, utraty apetytu, bólów głowy, zaburzeń oddychania, upośledzenia wydzielania śliny oraz wysychania błon śluzowych. Kiedy odwodnienie przewyższa 5% masy ciała, wtedy dochodzi do silnych zaburzeń ogólnej wydolności psychofizycznej, natomiast utrata 20% wody prowadzi do śmierci. Na szczęście śmierć w wyniku odwodnienia nie jest w naszym klimacie powszechna i dotyczy raczej warunków ekstremalnych, np. gdybyśmy znaleźli się na samym środku pustyni bez jakichkolwiek szans na zdobycie wody.

Objawy odwodnienia

Stopień odwodnienia (ubytek wody w przeliczeniu na% ubytku masy ciała – m.c.) i objawy – 2% m.c. – pragnienie, istotne obniżenie wydolności psychofizycznej
– 5 – 8% m.c – silne zaburzenia ogólnej wydolności psychofizycznej
– 10% m.c. – nasilenie niewydolności fizycznej i psychicznej, bóle głowy, zaburzenia oddychania, upośledzenie wydzielania śliny, wysychanie błony śluzowej jamy ustnej
– 20% m.c. – zagrożenie życia, śmierć poprzedzona utratą świadomości, obrzękiem języka i niemożnością przełykania śliny.

Ile należy pić?

Zapotrzebowanie na płyny jest kwestią indywidualną. W dużej mierze zależy od naszego zapotrzebowania energetycznego. Przyjmuje się, że na każdą 1 kcal z pożywienia powinno się dostarczać 1 ml wody. Zgodnie z tą zasadą mężczyzna „pochłaniający” w ciągu dnia 3000 kcal, powinien dostarczyć organizmowi 3 l wody w postaci płynów i spożywanych pokarmów. Minimalna ilość wody, jaka jest potrzebna do tego, aby zapobiec zmianom patologicznym wynosi około 1 litr na dobę. Ilość ta dotyczy jednak osób pozostających w spoczynku, nieobciążonych jakąkolwiek aktywnością, przebywających w optymalnej temperaturze otoczenia. Wraz ze wzrostem aktywności fizycznej i temperatury otoczenia, wzrasta zapotrzebowanie na płyny.

źródło: wp.pl