23 odpowiedzi w tym temacie

[budo_wysz]

[link widoczny dla zalogowanych Użytkowników]

[link widoczny dla zalogowanych Użytkowników]

[link widoczny dla zalogowanych Użytkowników]


Historie o nożach, których to podobno nie mozna schować do pochwy nim nie spłyną krwią krążą pojawiają się dość często. O khukri i katanach było pisane na forum już prawie wszystko. Jakiś czas temu zainteresował mnie Sgian Dubh - mały szkocki nożyk noszony na nodze - i po raz kolejny usłyszałem o facetach utaczających sobie krwi bo nieopatrznie dobyli noża.

Tradycyjne Sgian Dubhy był robione przez szkockich kowali z różych materiałów. Współczesne najczęściej mają rękojeść z hebanu (rzadziej z kości słoniowej) rzeźbioną w kształcie wilkinowego/węzłowego splotu lub celtyckich motywów dekoracyjnych. Okładziny wyjątkowo płaskie, by lepiej przylegały do nogi. Rękojeśc zwieńczona mosiężnym okuciem, najlepiej z osadzonym kryształem górskim (tu kolejna legenda - kryształ miał podobno dociązać rękojeść by lepiej się nożem rzucało - a SD tak jak khukri i katana do rzucania nie służy).

Niestety nie wiadomo zbyt dużo o genezie Sgian Dubh. Tak naprawdę, to nawet Szkoci nie są pewni jak wymawiać prawidłowo jego nazwę. Czasem jest to "skein", czasem "skeen" a najczęściej "skean dhu". W tłumaczeniu na ludzki: "czarny nóż" lub "czarny sztylet".

Kwestią nieodgadnioną pozostaje, czy nazwa pochodzi od czarnego koloru rękojeści, czy od mrocznych sprawek jakim miałby sztylet służyć. Za tą drugą teorią przemawia fakt, iz Sgian Dubh najprawdowodobnie wywodzi się w prostej linii od Sgian Achlais (ochles) - sztyletu noszonego w rękawie lub za pazuchą marynarki. Taki sposób noszenia czynił go niewidocznym i ułatwiał dobycie. Szybka i zabójcza broń. Niestety nie zachował się żaden egzemplarz Sgian Achlais, ale jego opis jak ulał pasuje do ukrytego "czarnego" sztyletu. Póżniej achlais ewoluował. Ponieważ tradycja szkocka zabraniała pojawić się w domu przyjaciela z ukrytą bronia, zaczęto go nosić na łydce, przytwierdzonego do skarpety. Nadal było go łatwo dobyć, ale właściciel wyraźnie sygnalizował, że nie ma nic do ukrycia.

Druga teoria mówi, że Sgian Dubh wywodzi się od noża myśliwskiego do oprawiania zwierzyny. Kilka z nich zachowało sie do dzisiaj. Większość z nich ma oprawę rogową lub kościaną, więc określenie "czarny nóż" wydaje się niespecjalnie pasować, ale należy pamiętać, że wczesne wersje SD miały właśnie rogowe rękojeści. Taki skinner - protoplasta Sgian Dubha był noszony przez młodych gajowych i łowczych (ghillies). Nawiasem mówiąc, Współczesne ghillie suits dla snajperów są wzorowane własnie na tradycyjnych maskujących strojach ghillies. To oni zajmowali się tropieniem, nagonką i oprawianiem zwierzyny podczas polowań dla wyższych sfer. Dlatego też szkocka szlachta początkowo niechętnie sięgało po Sgian Dubghy, twierdząc, że to kozik dobry dla lesników, służby i chołoty. Mimo to średnio zamożni ziemianie, którzy chadzali na polowania samemu i bez nagonki z czasem przejęli zwyczaj noszenia przy sobie tego przydatnego narzędzia.

Sgian Dubh został uznany za elemet szlacheckiego stroju dopiero na początku 19 wieku, lecz niektóre starsze klany nadal odcinały sie od "nowej świeckiej tradycji" króla Szkocji Jerzego IV ("that wee German Laddie George the Fourth...").

Dzisiaj to jeden z najbardziej magicznych noży w Europie. W związku z dość restrykcyjnym prawem wyspiarskim nawet członkowie Izby Lordów nie mogą paradować publicznie z SD u nogi, dlatego produkuje się wersje "ucywilizowane" z drewnianym (!) ostrzem lub po prostu pochwę połączoną z rękojeścią na stałe (!!!). Ceny niektórych replik powalają na ziemię.

BTW - Szkockie regimenty w służbie Jej Królewskiej Mości tatuują sobie wizreunek SG na nodze.

[budo_robertp]

Dzisiaj to jeden z najbardziej magicznych noży w Europie.

Ehh, piszesz rzadko , ale smacznie.
P.S. Na priva poszło co skopałeś technicznie, że obrazków brak.

[budo_seiken]

Jezli ktos jest zainteresowany ta tmatyka to polecam strone :
[link widoczny dla zalogowanych Użytkowników] , troszke wiecej o Sgian Dubh i Dirk

[budo_wysz]

Robert, fakt - troche pojechałem z bitmapami . Zdjęcia zassałem w pracy i jak uploadowałem na onet to nie zwróciłem uwagi na rozmiar.
Jutro rano się poprawię

Seiken - dzięki za link. Tego szukałem.

[budo_narcyz]

a ja właśnie wczorja oglądałem sobie w militariach coldsteel mini coulloden (czy jak tam to sie pisze...)

[budo_foetus]

ja w formie bardziej zartobliwej :
dawno temu bodajze w Przekroju czytalem o szkockich
zwyczajach w tym takze i o stroju. Tam autor napisal w ten
mniej wiecej sposob ze na stoj szkocki skladal sie rzeczony
Sgian Dubh z ktorego Szkot zawsze korzystal ilekroc
zobaczyl Anglika :wink:

[budo_wysz]

Odchudzone zdjęcią Sgian Dubhów wrzuciłem do Galerii

http://www.forum-kul...showtopic=63941

[budo_shaft]

Wysz łądny i ceikawy text.
zainteresowałes tematem.
gratulejszion

[budo_mithrandir]

Wysz, dzięki Ci, że piszesz ciekawie i zajmująco o rzeczach, o których na forum nie było, a sa ciekawe nad wyraz...
Tyle że jak się już pokazałeś od tej strony, to czekamy na dalsze...!

Pozdrawiam
Mithr

[budo_pieswidmo]

Bardzo ładnie. Mi się podoba. Mam pytanko: czy to nie taki nóż, jakim się posługiwał (z zaskoczenia :twisted: ) niejaki Rob Roy w całkiem niezłym filmie pod tym samym tytułem?

[budo_vince]

Pamietam, swietny film, przewyzszajacy braveheart imho. Co do noza, to wydaje mi sie ze robroy mial miecz, tego malego nie zauwazylem...

[budo_romektm]

W związku z dość restrykcyjnym prawem wyspiarskim nawet członkowie Izby Lordów nie mogą paradować publicznie z SD u nogi, dlatego produkuje się wersje "ucywilizowane" z drewnianym (!) ostrzem lub po prostu pochwę połączoną z rękojeścią na stałe (!!!). Ceny niektórych replik powalają na ziemię.

Tam wogule nie wolno nosic z soba nozy ?

[budo_qkiel]

mozna nosic foldery do 3" bez blokady
to prawo u nich jest nieco zagmatwane i dla spokoju policja rekwiruje i NISZCZY noze

[budo_shaft]

sadze ze mr.Robroy miał nozyk. chcociazby ze wzgledu na realia filmu

[budo_wysz]

Mam pytanko: czy to nie taki nóż, jakim się posługiwał (z zaskoczenia :twisted: ) niejaki Rob Roy w całkiem niezłym filmie pod tym samym tytułem?

nie pamiętam, czy Rob Roy miał sgian dubha, ale pamiętam, że w jednej ze scen jego kobieta wyciąga sgian achlais spod spódnicy

[budo_pieswidmo]

W RobRoyu była taka scenka, kiedy siedzieli w knajpie przy browcu i w którymś momencie ktoś się zaczął pultać do niego i Rob sięgnął szybciutko do buta i taki mały nożyk kolesiowi do szyi przyłożył. Bardzo podobny do takiego właśnie... Chyba to było tak :roll: .

[budo_sandokan]

Taka mala uwaga troszku off-topic - ciekawi mnie bardzo fakt, dlaczego Szkoci i Irlandczycy, bardzo podkreslajacy swoja odrebnosc, tradycje i bohaterska historie walk narodowowyzwolenczych, praktycznie wyrzekli sie swoich jezykow, na rzecz angielskiego?

Jezyk stanowi wszak podstawowy element kultury, a uniwersalnosc angielskiego nie wyjasnia sprawy - inne kraje w ktorych znajomosc "Anglika" jest bardzo duza (Skandynawia, Beneluks) nie odeszlo od swojej mowy. Musze sie kiedys spytac jakiegos Irlandczyka, ale to chyba drazliwy temat...Polacy np. nie mowia na codzien po niemiecku lub rosyjsku..

[budo_fraktal0]

Powodów jest kilka.
Tzw. "irlandzki angielski" miewa z angielskim niewiele wspólnego-inna nie tylko melodyka i akcentacja ale często i warstwa znaczeniowa i to ta poprawna,nie slangowa.Duzo słow będacych mieszaniną staroangielskiego i wymowy celtyckiej. :roll: Ogólnie zależy m. innymi od wykształcenia rozmówcy,im słabsze tym gorzej.
Irlandczycy bardzo chętnie podkreślają swą odrębność i jeszcze chętniej ....kończą angielskie uniwersytety (przez długie wieki głownie ze względu na kiepski poziom własnych,głównie katolickich)
Dyplomy uczelni angielskich są,a przynajmniej były "lepiej" widziane.
A Szkoci ? No cóż, dla nich Elżbieta II do dziś jest :wink: (bywa) Elżbietą I.Bo PRAWDZIWĄ królową Szkocji była Maria, nie Ela nr I.
Sorry ze poza tematem.
pozdro.
fraktal0

[budo_andrzej kucharski]

Taka mala uwaga troszku off-topic - ciekawi mnie bardzo fakt, dlaczego Szkoci i Irlandczycy, bardzo podkreslajacy swoja odrebnosc, tradycje i bohaterska historie walk narodowowyzwolenczych, praktycznie wyrzekli sie swoich jezykow, na rzecz angielskiego?

Jezyk stanowi wszak podstawowy element kultury, a uniwersalnosc angielskiego nie wyjasnia sprawy - inne kraje w ktorych znajomosc "Anglika" jest bardzo duza (Skandynawia, Beneluks) nie odeszlo od swojej mowy. Musze sie kiedys spytac jakiegos Irlandczyka, ale to chyba drazliwy temat...Polacy np. nie mowia na codzien po niemiecku lub rosyjsku..

Hi... moj boss irlandczyk jemu to sie "noz w kieszeni otwiera" jak mowi o Angolach A co do ich jezyka to zna go w irlandi 800-1000 osub
Te nozyki to u nich standard ....tyle ze po malu zapomniany......

[budo_fraktal0]

Tą "milość" do Angoli sami Angole skrzętnie podsycają.Mam kumpelę w Cork - po paru głębszych opowiada dzieje rodzinnego miasta.
Ostatni raz "kulturalni" Anglicy zadali sobie trud jego spalenia w 1923 roku.Niedawno,jakby.....
A sama kumpela(Oona,ciekawe imię co?)skończyła Oxford....
...i tyle :roll: