Brak odpowiedzi do tego tematu

[budo_pietrass]

Trening zapaśniczy. Autor Andrzej Głaz.


Stara grecka legenda głosiła następującą prawdę. Młody chłopiec chciał być silnym i sprawnym. Spytał więc swojego dziadka jak to osiągnąć. Dziadek przekazał swojemu wnuczkowi prostą poradę. Jeżeli codziennie będzie przychodził do stajni i podnosił małego bawoła, który co dopiero się narodził to będziesz silny i sprawny. Więc chłopiec posłuchał dziada, był zawzięty więc codziennie przychodził do stajenki i podnosił zgodnie z przykazaniem dziadka małego bawołka. Chłopiec rósł i bawoł rósł. I tak było codziennie aż okazało, że chłopiec jest już dużym dorosłym młodzieńcem a bawół też stał się dorodnym zwierzęciem. I mijały dni, lata a chłopiec cały czas chłopiec robił to samo każdego poranka podnosząc coraz to większego bawoła. Tak powstała legenda o wspaniałym Kretonie z Milo zwycięzcy starożytnych igrzysk olimpijskich w zapasach.

Tak jak w legendzie tak i rozwój sportu zmusza zawodników do ciągłego doskonalenia się oraz systematyczności.

Zapaśnik musi posiadać wszechstronną sprawność fizyczną. A szczególnie doskonale rozwiniętą siłę. W czasie walki w zapasach musi przeciwnika pchnąć, szarpnąć, zatrzymać, unieść, przerzucić - jednym słowem musi pokonywać opór przeciwnika.

Oprócz tego powinien być szybki i zwinny aby wykonywać skomplikowane rzuty i “chwyty zapaśnicze”, które są niesłychanie zróżnicowane. Na dodatek tego powinien być bardzo wytrzymały, gdyż walka jest długa i wyczerpująca.

Zapaśnik spotyka przeciwnika, który jest tak samo sprawny jak on, tak samo doskonale przygotowany, tak samo umie walczyć na macie. Który z nich wygra. Oczywiście ten, który lepiej myśli, który potrafi lepiej wykorzystać swoje umiejętności i lepiej rozłożyć siły w walce. Który ma przy tym silniejszą wolę i twardszy charakter.

To wszystko stanowi o mistrzostwie sportowym zapaśnika. Zawodnicy aby podnosić poziom sprawności i mistrzostwa sportowego zmuszeni są do trenowania.

Trening jest dla zapaśnika tym co wyrabia jego sprawność, charakter pozwala doskonalić się w zapasach i dzięki temu mogą się spełnić marzenia każdego ambitnego sportowca.

Co to jest więc trening zapaśnika i na czym on polega ?

Przede wszystkim aby podjąć trening zapaśniczy trzeba być zdrowym i zapisać się do klubu sportowego. Od tego momentu kontrolę nad dalszą nauką i zgłębianiem zapasów przejmuje trener. To dzięki wiedzy i umiejętności trenera przy swoim świadomym udziale będziemy wspólnie odnosili sukcesy, być może i porażki jak to w sporcie bywa.

Każdy trening rozpoczyna się od tzw. rozgrzewki.

Rozgrzewka polega na przygotowaniu organizmu zapaśnika do wysiłku fizycznego, który będzie w dalszej części zajęć treningowych.

Składają się na nią ćwiczenia, które występują na każdym etapie szkolenia zawodnika, różnią się tylko stopniem trudności.

Prawie każda rozgrzewka rozpoczyna się od luźnego biegu lub zabawy biegowej np. popularnego “berka”. Po tym następują ćwiczenia ramion, tułowia, nóg popularne krążenia, wymachy, skłony, skrętoskłony. Są to ważne ćwiczenia rozgrzewające mięśnie, stawy i więzadła.

Dla zapaśnika ważną grupę stanowią ćwiczenia zwinnościowe i koordynacyjne. Są one nierozłączną częścią rozgrzewki prawie każdego treningu niezależnie od wieku. Od prostych przewrotów w przód i w tył na początku przechodzi się do bardzo trudnych ćwiczeń gimnastycznych i akrobatycznych jak: skoki, przerzuty, wychwyty i salta.

Rozgrzewkę zapaśnika kończą ćwiczenia zapaśnicze – z grupy tzw. “mostowania”. Ćwiczenia te wzmacniają i rozgrzewają mięśnie szyi. Polegają one na “mostowaniu” na głowie w różnych formach.

Po dobrej rozgrzewce możemy przystąpić do właściwej części treningu polegającej na nauce “chwytów zapaśniczych” na początku uprawiania zapasów a w starszym wieku na doskonaleniu skomplikowanych działań techniczno-taktycznych. Lata treningu pozwalają łączyć pojedyncze “chwyty” w kompleksy techniczno-taktyczne, które związane są z tym, że po ataku jakimś “chwytem”, przed który broni się przeciwnik, atakujemy innym “chwytem”, zwykle o przeciwnym kierunku działania. Takie elementy trzeba długo i cierpliwie ćwiczyć aby wykonywać je prawie bez zastanowienia – automatycznie.

Opanowanie większej ilości różnych kompleksów techniczno-taktycznych pozwala często słabszemu fizycznie zawodnikowi wygrać ze znacznie od siebie silniejszym. Dlatego bo zna lepiej technikę, mądrze ją wykorzystuje I dzięki temu przy użyciu mniejszej siły może pokonać większy opór. Jest to jak powiedziano długa i żmudna praca ale bardzo opłacalna.

Po opanowaniu kilku “chwytów” i wspomnianych kombinacji przechodzimy do dalszej nauki i doskonaleniu ich w walce zapaśniczej. Jeżeli ćwiczone elementy na treningu potrafimy zastosować w walce oznacza to, opanowaliśmy je dość dobrze. Następnym sprawdzianem będą już zawody zapaśnicze.

Walki treningowe pozwalają nie tylko na sprawdzeniu umiejętności operowania techniką zapaśniczą ale na podwyższeniu funkcjonalnych możliwości odbywania ich podczas zawodów. W czasie turnieju zapaśniczego w ciągu jednego lub dwóch dni trzeba stoczyć kilka pojedynków. Trzeba więc być do nich należycie przygotowanym aby znieść trudy kolejnych pojedynków.

Na zakończenie zajęć treningowych stosuje się ćwiczenia o mniejszej intensywności raczej ćwiczenia uspakajające i rozluźniające zmęczone mięśnie i organizm. Bardzo dobrze po treningu robi ciepła kąpiel, która jest obowiązkowa jak i odpowiedni odpoczynek dla zregenerowania sił do następnego treningu.

Proces treningowy jest długi i mozolny. Jeżeli będziemy się pilnie uczyli to staniemy się o wiele silniejsi, sprawniejsi i łatwiej będziemy wykonywali następne zadania treningowe zadawane przez trenera. Wtedy to jak powiadają nasi wielcy mistrzowie Andrzej Wroński i Marek Garmulewicz – “trening będzie radosną przygodą, do której zawsze i z przyjemnością będziemy wracali”


Ćwiczenia kształtujące sprawność fizyczną zapaśników.


Kształtowanie sprawność zapaśników fizycznej zapaśników stosuje się w czasie całego przebiegu kariery zawodniczej. Zmianie ulega jedynie jej funkcja, natężenie oraz metody rozwoju.

Zapasy mają w sobie to jako dyscyplina sportowa, że bardzo dobrze rozwijają człowieka pod względem wszechstronnej sprawności fizycznej. Mimo tego w treningu sportowym stosuje się jeszcze inne ćwiczenia wspomagające, które wszechstronnie przygotowują zapaśnika pod względem różnych cech motorycznych jak: siła, szybkość, wytrzymałość, koordynacja, zwinność, gibkość.

Należą tu przede wszystkim ćwiczenia z zakresu zabaw z mocowaniem, jak przeciąganie, przepychanie, powalanie, wytrącanie z równowagi, wyrywanie, dźwiganie itp. Typu “walka w sumo – kto kogo wypchnie z określonego pola” (zdjęcie), “zapasy kanadyjskich drwali” (zdjęcie), “zapasy indiańskie” (zdjęcie), “walka cygańska” (zdjęcie), “walka kogutów” (zdjęcie), “szalone konie” (zdjęcie), “walka o wyrwanie piłki lekarskiej” (zdjęcie). Ćwiczenia tego typu są prowadzone w formie zabawowej, podnoszą nastrój ćwiczących a jednocześnie zmuszają do wysiłku fizycznego kształtując odpowiednie dyspozycje motoryczne i cechy charakteru.

Jednak w treningu zapaśniczym odgrywają specjalną rolę ćwiczenia, które są specyficzne dla tej dyscypliny sportu. Wpływają one, oprócz podniesienia poziomu sprawności, również na bezpieczeństwo ćwiczących poprzez naukę opanowania bezpiecznego padania, ochrony różnych części ciała (uczą samo asekuracji). Spełniają funkcję pomocniczą przy nauce techniki zapaśniczej. Kształtują specyficzne właściwości dla zapaśników jak: gibkość, zwinność, koordynację oraz inne cechy motoryczne.

Takim ćwiczeniem jest “mostowanie” (zdjęcie). Zawodnicy często przyjmując tą pozycję bronią się przed położeniem na łopatki ale również taką pozycję przyjmuje zawodnik, który wykonuje chwyt pod nazwą “wózek”.

Aby wykonać “mosowanie” należy wcześniej wzmocnić mięśnie szyi oraz opanować wygięcie w tył tzw. “kołyskę” – wygięcie w tył z leżenia przodem (zdjęcie). Przykładowe ćwiczenia to stanie na głowie oraz w podporze przodem w klęku opierając głowę o matę następują skłony głowy w różnych kierunkach oraz krążenia (zdjęcie).

Po opanowaniu “mostowania” ćwiczeniami wzmacniającymi mięśnie szyi są: “pół karuzela mostowa”(zdjęcie), “karuzela mostowa”(zdjęcie), “przejścia przez most”(zdjęcie), “mostowanie z góry”(zdjęcie).

Dla zawodników zaawansowanych stosuje się ćwiczenia jak: “huśtawka w moście”(zdjęcie), “walka w moście”(zdjęcie), “wiatrak suplesowy”(zdjęcie), “przejścia przez most” z różnym obciążeniem i ustawieniem ćwiczących (zdjęcie).


Podstawy technika walki w zapasach - w stylu wolnym. Autor Andrzej Głaz.


W zapasach w stylu wolnym można atakować nogi przeciwnika jak i można wykonywać techniki nogami. W związku z tym pozycja od jakiej rozpoczyna się walka, w tzw. “stójce” (zdjęcie) jest ona bardziej obniżona niż jak to wygląda w zapasach w stylu klasycznym.

Pozycja stojąca może być wysoka (charakterystyczna dla cięższych kategorii wagowych) jak i bardzo niska (oczywiście występująca w lżejszych kategoriach wagowych) (zdjęcie).

Ustawienie nóg może być w wykroku lub jak to preferują “azjaci” na jednej wysokości, tzw. “stójka frontalna”.

Walka w pozycji “parterowej” występuje wtedy, gdy jeden z zawodników wykona akcję, w wyniku której przeciwnik upadnie na matę i dotknie jej biodrami, klatką piersiową, kolanami, rękoma (zdjęcie).

Gdy zawodnik przyjmie klęk, będzie to “parter wysoki” a gdy znajdzie się w leżeniu przodem, będzie to “parter niski”. Ta pozycja jest bardzo stabilna, umożliwia pełną obronę we wszystkich kierunkach (zdjęcie).

Charakterystyczną pozycją dla “parteru” jest pozycja “mostowa” (zdjęcie). W ten sposób broni się zawodnik przed położeniem go na łopatki ale poprzez most można również wykonywać niektóre ataki w “parterze”.

Jak wspomniano wcześniej w stylu wolnym można wykonywać ataki na nogi i nogami. Jednym z podstawowych działań w stylu wolnym jest atak na nogi. Może to być zejście do jednej nogi (zdjęcie) lub zejście do dwóch nóg (zdjęcie). Atak ten można wykonać powalając przeciwnika (zdjęcie), hacząc drugą nogę (zdjęcie) lub wykonując rzut z uchwytem nogi lub dwóch nóg (zdjęcie).

W stylu wolnym często zawodnicy wykonują przerzuty charakterystyczne do techniki stylu klasycznego jak i specyficzne dla stylu wolnego. Do takich technik należy przerzut “suples z nogą” (zdjęcie) lub przerzut przez barki, tzw. “dżaksarow” (nazwa pochodzi od zawodnika, który po raz pierwszy wykonał ten element) (zdjęcie).

W pozycji parterowej stosuje się elementy, które swą nazwę wzięły od nazwy zawodników lub narodowości zawodników wykonujące je po raz pierwszy. Stąd nazwa popularnych technik w “parterze” jak “klucz japoński” (zdjęcie), “klucz turecki” (zdjęcie) lub bardzo specyficznie nazywane elementy techniczne jak “odwrotny pas” (zdjęcie).

Można powiedzieć, że w zapasach występuje niezliczona ilość “chwytów” - technik jakimi posługują się w walce zawodnicy. Każdy wybitny zawodnik w sposób tylko i wyłącznie charakterystyczny dla siebie wykonuje znaną technikę. Jest to tzw. technika “mistrzowska”. Właściwie nikt drugi nie potrafi wykonać tego w sposób identyczny. Dlatego wybitni zawodnicy posiadali zawsze swój “koronny chwyt”, którym rozstrzygali większość pojedynków na swoją korzyść. Mistrz olimpijski Kazimierz Lipień słynął z doskonałego wykonania tzw. “nurkowania”, Andrzej Supron z wykonania przerzutu przez bark, Ryszard Świerad z “biodra”, Andrzej Wroński z doskonałych “wynoszeń” z parteru, Marek Garmulewicz z ataku “młynkiem w parterze” (zdjęcie).


Przepisy sportowe i sędziowskie w zapasach. Autor Andrzej Głaz.


Celem walki zapaśniczej jest położenie przeciwnika na łopatki. Jest to najbardziej cenne zwycięstwo przez tzw. “tusz”. Wystarczy przez 1 sek. przetrzymać przeciwnika aby dwoma łopatkami dotykał maty zapaśniczej. Aby osiągnąć ten cel stosuje się różnego rodzaju “chwyty” (techniki zapaśnicze) za wykonanie których przyznają sędziowie 1, 2, 3 lub 5 pkt. technicznych. Kto zdobędzie więcej punktów odnosi zwycięstwo na punkty. Jeżeli będzie to wysoka przewaga punktowa (różnica ca najmniej 10 pkt. technicznych) wtedy następuje zwycięstwo na skutek wysokiej przewagi punktowej tzw. “tusz techniczny”. Żeby jednak zwyciężyć w walce zapaśniczej trzeba punktów technicznych zdobyć minimum 3. W innym przypadku zarządzana jest dogrywka.

Walka w zapasach trwa dwie fazy po 3 min. z przerwą 30 sek. Gdy w czasie walki zawodnicy do osiągnięcia zwycięstwa nie posiadają zgromadzonych wymaganych 3 pkt. wtedy jest dogrywka, która trwa 3 min. chyba, że któremuś zawodnikowi udało się zdobyć w czasie dogrywki wspomniane punkty.

W zapasach zabronione są “chwyty” bolesne jak: uderzenia, dzwignie, wyłamywania palców, kopnięcia czy łapanie za włosy. Za stosowanie niedozwolonych “chwytów” można otrzymać ostrzeżenie.

Punkty techniczne zdobywa się za wykonanie techniki a ich wysokość jest uzależniona od stopnia zagrożenia w jakiej znalazł się przeciwnik po zaatakowaniu.

I tak 1 pkt. techniczny zdobywa się za działania które powodują doprowadzenie przeciwnika ze stójki do parteru. Parter jest wtedy kiedy zawodnik znajduje się w leżeniu lub w klęku podpartym (dotyka kolanami, rękoma lub głową maty – minimum trzy punkty podparcia) oraz będzie zdominowany w tej pozycji przez zawodnika atakowanego.

1 pkt. techniczny można uzyskać również za inne działania techniczne w walce jak przypuśćmy choćby:


ucieczkę w stójce poza pole walki,


za stosowanie fauli w walce,


za wstanie z parteru,


za wyjścia z pozycji parterowej,


za rzuty i przerzuty z pozycji stojącej nie doprowadzające do pozycji “zagrożonej” (to taka pozycja kiedy zawodnik atakowany jest obrucony plecami do maty).

2 pkt. techniczne uzyskuje się za takie działania które doprowadzaj zawodnika atakowanego do pozycji wspomnianej wyżej pozycji “zagrożonej”. Taką ocenę można również otrzymać za faul przeciwnika, który uniemożliwia poprawne wykonanie akcji technicznej oraz za ucieczkę poza pole walki w pozycji mostowej (pozycja opisana w rozdziale poświęconym technice walki) lub w stójce kiedy zawodnicy znajdują się w klamrze (uchwycie).

3 pkt. techniczne otrzymuje się za takie działania które z pozycji stojącej doprowadzają zawodnika atakowanego bezpośrednio do pozycji “zagrożonej”.

Natomiast 5 pkt. technicznych otrzymuje się wtedy, kiedy w/w akcja wykonana jest z dużą amplitudą, tzn., technika wykonana z pełnym oderwaniem przeciwnika od maty i w czasie wykonania jej zawodnik wykonuje duży lot. Rzut jest bardzo efektowny i widowiskowy dla publiczności.

Walkę zapaśniczą ocenia trzech sędziów. Sędzia arbiter, który prowadzi walkę bezpośrednio na macie, sędzia punktowy ocenia walkę siedząc blisko obok maty oraz sędzia kierownik maty, który koordynuje pracę w/w sędziów.

Ocena wszystkich sytuacji w walce następuje bezpośrednio po każdorazowym wykonaniu akcji przez zawodników. Za pomocą palców sędziowie pokazują ilość przyznanych punktów dla zawodnika walczącego w czerwonym bądź w niebieskim trykocie (rękawy sędziego są zaznaczone opaskami w odpowiednich kolorach a sędziowie z boku maty posiadają odpowiednie tabliczki).

Sędziowie ubrani są na biało natomiast zawodnicy walczą w trykotach (kostiumach) w kolorach jeden w czerwonym drugi w niebieskim. Na nogach posiadają miękkie obuwie zapaśnicze z zabezpieczonymi sznurowadłami tak aby nie mogły się odwiązać w walce.

Sama walka odbywa się na miękkiej elastycznej macie zapaśniczej. Pole walki stanowi koło o średnicy 9 m. Dookoła maty znajduje się 1 metrowa stref pasywności oznaczona kolorem czerwonym. Jeżeli w przebiegu walki zawodnicy znajdą się stopami w tej strefie na sygnał słowny sędziego muszą się przemieścić do środka maty.

Zawodnik stawiający się do walki musi być suchy (nie może być spocony ani natarty substancjami oleistymi) oraz posiadać chusteczkę dla celów higienicznych.

Zawodnicy walczą w odpowiednio dostosowanych kategoriach wagowych w zależności od płci (kobiety, mężczyźni) oraz wieku zawodników (grupy wiekowe seniorzy powyżej 18 lat, juniorzy w wieku 18-20 lat, kadeci w wieku 16-17 lat oraz młodzicy od 13.5 do 15 lat).

W seniorach jest 8 kategorii wagowych: , w juniorach 9 kategorii I w kadetach jest 10 kategorii w młodzikach również 10.

Kobiety seniorki walczą w 6 kategoriach: , juniorki w 8, kadetki w 9 a młodziczki w 9.

System rozgrywania zawodów jest uzależniony od ilości zawodników startujących w danej kategorii wagowej. Generalne występuje zasada podziału zważonych zawodników na pule 3 lub 4 osobowe (grupy) w których zawodnicy walczą systemem każdy z każdym. Zwycięzcy przechodzą do dalszych walk rozgrywanych systemem pucharowym.

Na zakończenie należy zaznaczyć, że przepisy w zapasach są trudne i skomplikowane. Jednak dotyczą one tylko specjalistów dla publiczności są one w generalnych zasadach stałe i aktualne od lat.