Brak odpowiedzi do tego tematu

[EXPERTO]

DIURETYKI

UKŁAD MOCZOWY
Układ moczowy jest odpowiedzial­ny za utrzymanie równowagi chemiczno-osmotycznej krwi oraz eli­minowanie substancji chemicznych będących organicznymi odpadami powstającymi w wyniku przemiany materii. Narządy układu moczowo-płciowego to:
- Dwie nerki
- Części wydalnicze:
- Moczowody
- Pęcherz moczowy
- Cewka moczowa.
Nerki znajdują się w części środ­kowej jamy brzusznej. Ich zadaniem jest W7twarzanic i wydalanie moczu w celu utrzymania równowagi homeostatycznej organizmu. Elemen­tami czynnościowymi nerek są nefrony (obliczono, że każda nerka posiada około miliona nefronów), w których zachodzą skomplikowane procesy oczyszczania krwi i powsta­wania moczu. Poprzez moczowody mocz dostaje się do pęcherza mo­czowego, workowatego narządu mięśniowego (mięśnie gładkie), w którym jest gromadzony, aż do momentu świadomego (warunko­wego) skurczu mięśni (tłocznia brzuszna) i opróżnienia pęcherza poprzez cewkę moczową.
Każdy nefron zbudowany jest z kłębka i kanalika nerkowego. Ka­nalik ten z punktu widzenia czynilościowego dzieli się na część proksymalną i część dystalną, pomiędzy którymi znajduje się ?pętla I Ienlcgo". Podczas przepływu filtratu kłębkowego przez początkową część kanalika nerkowego dochodzi do izoosmotycznego wchłonięcia 80% zawartych w filtracie sodu, potasu chloru, soli kwasu węglowego oraz wody i innych jonów. Następnie w ?pętli Henlego" zachodzi resorpcja wody. We wstępującej części pętli przywrócona zostaje równowaga osmotyczna filtratu: reszta sodu przenika z filtratu do płynu śródmiąższowego. Ostateczna osmoregulacja zachodzi w części dystalnej kanalika nerkowego oraz w cewkach zbiorczych. W procesie tym uczest­niczy hormon antydiurctyczny (wazopresyna) i aldostewn. Osmorcgulacja może zostać zakłócona przez sto­sowanie diuretyków.
Nerka, włażąca około 300 gramów ma ogromną zdolność perfuzji (umożliwia przepływ krwi). W cią­gu jednej minuty przepływa przez nią 1,25 litra krwi (ilość ta zależy od wielu czynników, między innymi od wysiłku fizycznego, zawartości jo­nów, pH, itp.). Podczas intensywne­go wysiłku fizycznego przepływ ten zmniejsza się, ponieważ zwiększa się zapotrzebowanie mięśni na krew. To wewnętrzne mechanizmy auto­regulacji sprawiają, że poziom prze­pływu krwi utrzymuje się na odpo­wiednim poziomie, tzn. nic spada nadmiernie.
U dorosłego człowieka ważącego 75 kg. woda stanowi 65% wagi.
Znajduje się w przestrzeni we­wnątrzkomórkowej (29 litrów) i ze­wnątrz komórkowej (17 litrów), kontrolowanej głównie przez nerki. Tak więc nerki uczestniczą w oczyszczaniu organizmu z nie­potrzebnych i toksycznych dla ko­mórek produktów przemiany ma­terii (mocznika i kwasu moczowe­go), a jednocześnie utrzymują wła­ściwy poziom substancji potrzeb­nych organizmowi: aminokwasów, białek, elektrolitów, wody i mine­rałów; kontrolują także ciśnienie osmotyczne oraz pH krwi. W regu­lacji w kanalikach nerkowych uczestniczy hormon antydiuretyczny i aldosteron. Jak już wspominaliśmy, wszystkie te procesy mogą zostać zmodyfikowane przez stosowanie środków farmakologicznych zwa­nych diuretykomi.

DEFINICJA DIURETYKÓW
Diuretyki są to środki farmakolo­giczne, które stymulują wydalanie z organizmu wody oraz składników mineralnych poprzez nerki w for­mie moczu, co prowadzi do zmniej­szenia ilości płynu międzykomórko­wego. W medycynie stosowane są przy leczeniu nadciśnienia, przy obrzękach oraz w przypadkach nad­miernego zatrzymywania płynów ustrojowych, przy zaburzeniach ser­ca i czynności nerek.
Diuretyki znano i stosowano od wieków w bardzo różnych kultu­rach. Początkowo były to zioła (koper włoski, szparagi, rumianek, itp.). Wiele z tych ziół stosuje się nadal.
Następnie zaczęto stosować ko­feinę i związki rtęci (te ostatnie wyszły z użycia ze względu na swą toksyczność). Jeszcze później ksantyny i teofiliny (alkaloidy na bazie ksantyny), a obecnie pochod­ne sulfamidów, salidiuretyków oraz mieszanki tych dwóch ostat­nich.

STOSOWANIE DIURETYKÓW W SPORCIE
W sporcie wyczynowym wydala­nie moczu czyli diurcza jest niezwy­kle ważna, gdyż to właśnie na prób­kach tego płynu ustrojowego doko­nuje się większości badań antydo­pingowych. W moczu wykrywa się obecność większości substancji fi­gurujących na listach środków nie­dozwolonych w sporcie. Jako środki dopingujące diuretyki są stosowane przede wszystkim z trzech powodów:
? w celu rozcieńczenia moczu, tak aby przejść z pozytywnym skut­kiem przez badania antydopingo­we. Metoda ta w przeszłości mo­gła okazać się skuteczna. Niektóre substancje, np. sterydy, były wów­czas trudniej wykrywalne w pró­bach bardziej rozcieńczonych. Dzisiaj jednak przy zastosowaniu nowoczesnych testów antydopin­gowych jest to całkowicie pozba­wione sensu.
' aby pozbyć się nadmiaru wody z przestrzeni międzykomórkowej, który powoduje, że mięśnie wy­glądają na ?opuchnięte" i ?mięk­kie". Sportowcy stosują diuretyki, by zneutralizować efekt ?opuch­nięcia" i osiągnąć lepszą definicję sylwetki. W celu wyeliminowania nadmiaru wody z organizmu do diuretyków uciekają się także sportowcy nic zażywający stery­dów.
? żeby przejść do lżejszej kategorii w takich dyscyplinach jak boks, kulturystyka, judo, itp., a więc stracić na wadze w bardzo krót­kim czasie tuż przed zawodami.

RODZAJE DIURETYKÓW
Dla potrzeb analizy diuretyki można pogrupować zgodnie z róż­nymi kryteriami:

A) W ZALEŻNOŚCI OD CZĘŚCI NEFRONU, W KTÓREJ ODDZIAŁYWUJĄ
? W części proksymalnej kanalików: działają tiazydy, które zaburzają równowagę jonową i kwasowo-zasadową, powodując poważne ubytki sodu (Na+), potasu (K+) i chloru (C1-) przy umiarkowanej diurezie.
? W pętli Henlego (diuretyki pętli): działają salidiuretyki i głównie jurosemidy, kwas etakrynowy i bmuetanńd. Wpływają one na resorpcję wody. Powodują poważną utratę sodu, potasu, chloru, wapnia oraz niebezpieczeństwo odwodnienia organizmu.
? W części dystalnej kanalików: działają amilorid, triamteran i spironoiaktony. Mogą wywołać zagęsz­czenie moczu z ryzykiem hipcrwolcmii, nadciśnienie oraz bardzo poważną utratę sodu, chloru oraz ryzyko poważnej hipopotasemii (hipokalcmii), kwaśnicy oraz pod­wyższonej zawartości kwasu mo­czowego.

W ZALEŻNOŚCI OD CZASU I SZYBKOŚCI ODDZIAŁYWANIA
? Diuretyki o umiarkowanej szyb­kości działania: ogólnie salidiure­tyki.
? Diuretyki o dużej szybkości działania: preparaty zawierające
furosemidy, kwas etakrynowy, bumetamid, ciazolin oraz związki tych substancji. Mogą wywołać hipokalemic ze skurczami, mro­wieniem, osłabieniem mięśni, nudnościami, itp.
? Diuretyki o powolnym lecz dłu­gotrwałym działaniu: są to ihibitory anhydrazy węglanowej - acetolozamidy i ciclofalina. Na ogół sto­suje sieje łącznie z innymi diuretykami. Powodują mniejszą utratę
sodu, ale występuje niebezpie­czeństwo zmniejszenia ilości bikarbonatów i wystąpienia kwaśni­cy metabolicznej.

C) W ZALEŻNOŚCI OD SPOWODOWANEJ PRZEZ ICH STOSOWANIE UTRATY ELEKTROLITÓW
? Wywołujące utratę sodu; tiazydy i furosemidy.
? Wywołujące utratę potasu: jak wyżej
? Wywołujące utratę chloru: sali­diuretyki
? Wywołujące nadmiar potasu: spironolaktony, triamteran, amiiorid.

NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z ZAŻYWANIEM DIURETYKÓW
Stosowanie diuretyków może wywołać niepożądane skutki uboczne. Zależy to w dużej mierze od zażywanych dawek i ogólnego stanu organizmu. Najważniejsze z nich to: deficyt sodu, potasu, chloru, magnezu oraz innych soli mineralnych; hiperka1emia. zwiększenie zawartości kwasu mo­czowego, mocznica, kreatynina, zaburzenia gospodarki wapniowej, hiperglukemia, hipowolcmia, ob­niżenie ciśnienia, reakcje alergicz­ne. Objawy tych zaburzeń to sen­ność, przygnębienie, nudności, wy­mioty, osłabienie, obniżenie ciśnie­nia, a nawet stany śpiączki związa­ne z kwaśnicą lub zasadowicą.
Wszystkie wymienione skutki uboczne są bardzo niebezpieczne. Stosowanie diuretyków w sporcie wy­maga głębokiego namysłu, rozważenia domniemanych korzyści i istniejących za­grożeń. Nie zapominajmy jednak, że wszystkie te środki zostały uznane za substancje dopingujące i ja­ko takie figurują na listach MKO i wielu innych fede­racji sportowych.

źródło: EFS