Pierwszych wzmianek o kreatynie należy szukać w XIX wieku, kiedy to w 1832 roku francuski chemik Chevreul odkrył nową substancję w mięsie i nazwał ją kreatyną (z greckiego „kreas” – mięso). Jednak dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku zaczęło być głośno o kreatynie w sporcie. Badania kliniczne wykazały, że kreatyna znacząco zwiększa siłe oraz wytrzymałość.
Stopniowo popularność kreatyny rosła. Obecnie jest ona jednym z najczęściej używanych suplementów stosowanych w kulturystyce. Jest substancją podobną do białek, zbudowaną z trzech aminokwasów: metioniny, argininy oraz glicyny. Niewielkie ilości kreatyny przechowywane są w komórkach mięśniowych, a jej rola sprowadza się do wytwarzania i przenoszenia adenozynotrójfosforanu (ATP) tzw. głównej cząsteczki odpowiedzialnej za produkcję energii.
Już po kilku dniach stosowania kreatyny, mięśnie stają się większe i bardziej "napompowane" - jest to efekt zwiększenia ilości kreatyny w mięśniu o około 50%. Dochodzi wtedy do szeregu reakcji, które powodują, iż komórki mięśniowe wchłaniają więcej wody. Zwiększona objętość komórki wywołuje napięcie wewnątrzkomórkowe, a organizm odbiera to jako sygnał anaboliczny - tym samym pobudza mięśnie do przyrostu masy oraz siły. Efekt stosowania kreatyny to natychmiastowa poprawa wydolności organizmu, dzięki której dłuższe, intensywniejsze treningi przyśpieszają budowanie mięśni oraz przyczynią się do zmniejszenia ilości tkanki tłuszczowej.
Dzięki wytrwałej pracy naukowców w celu udoskonalenia kreatyny powstało kilka jej form:
• Monohydrat
To najbardziej popularna, najtańsza forma kreatyny. Występuje zarówno w postaci proszku jak i kapsułek, a charakteryzuje się dość dużą retencją wody, a co za tym idzie wzrostem masy ciała. Standardowo dawkuje się ją w dawkach około 5-10gr dziennie, podzielonych na dwie porcje.
• Jabłczan (Tri-Creatine Malate)
Jabłczan kreatyny, to substancja powstająca w wyniku reakcji kreatyny z kwasem jabłkowym, który jest naturalną substancją pośredniczącą biorącą udział w cyklu Krebsa, co oznacza, że odgrywa kluczową rolę w procesie produkcji energii w organizmie. W porównaniu do tradycyjnego monohydratu, jabłczan kreatyny cechuje się wyższą przyswajalnością, stabilnością i anaboliczną efektywnością. Jest także lepiej rozpuszczalny w wodzie, co oznacza dużo szybsze wchłonięcie do krwiobiegu i błyskawiczny transport do komórek mięśni, a w konsekwencji znacznie większy przyrost masy mięśniowej. Standardowe dawkowanie również waha się w granicach 5-10gr dziennie w dwóch dawkach dzielonych. Warto też zauważyć, że retencja wody jest tu nieco niższa.
• Cytrynian (Creatine Citrate)
Cytrynian kreatyny - to unikalne połączenie kreatyny z pośrednikami cyklu Krebsa (w celu podniesienia rozpuszczalności i przyswajalności biologicznej molekuły kreatyny). Cytrynian kreatyny znacznie wydajniej przemienia się w postać aktywną - fosfokreatynę, ponieważ cząsteczki cytrynianu dostarczają atomów wodoru (równoważników redukujących) do łańcucha oddechowego, co wzmaga wytwarzanie, fosfokreatyny. Dawkowanie nie odbiega od poprzednich związków, retencja wody na poziomie jabłczanu.
• Creatine Ethyl Ester
Jest obecnie najbardziej zaawansowana formułą kreatyny. Proces estryfikacji pozwolił na maksymalne zwiększenie stabilności kreatyny w kwaśnym środowisku soku żołądkowego, dzięki czemu znaczna ilość przyjętej kreatyny dostaje się do krwiobiegu w niezmienionej formie i nie ulega przemianie do nieaktywnej kreatyniny. Ponadto ester etylowy kreatyny posiada dużą większa rozpuszczalność w środowisku lipidowym niż monohydrat kreatyny, co bezpośrednio wpływa na znacznie wydajniejszy transport kreatyny przez błonę komórkową do wnętrza komórki mięśniowej. Efektem globalnym jest dużo lepsze wykorzystanie przyjętej kreatyny, możliwość stanowienia mniejszych dawek substancji czynnej oraz całkowicie zahamowanie gromadzenia wody podskórnej w trakcie stosowania cyklu kreatynowego. Dawkowanie: 8-10gr dziennie, w dawkach dzielonych.
• Kre-Alkalyn
To najnowsze dziecko producentów odżywek kreatynowych. W terminologii fachowej, jego unikalność wiąże się ze znacznie większą biodostępnością: Naukowcy zaobserwowali, że za przemianę kreatyny w kreatyninę odpowiadają jony wodoru (H+). Im więcej tych jonów pozostaje w mieszaninie z cząsteczkami wody (H20), tym większa kwasowość roztworu, czyli niższe jego pH, bo kwasowość środowiska mierzona jest ujemnym logarytmem stężenia wodorów. Ponieważ fundamentalne prawa przyrody nakazują każdemu środowisku dążyć do stanu równowagi, dlatego też roztwory wodne dążą do zrównoważenia proporcji pomiędzy jonami H+ i cząsteczkami H20. I tak, w przypadku wysokiego zakwaszenia, czyli nadmiaru H+, cząsteczki H20 pobierane są przez roztwór ze wszystkich, znajdujących się w nim źródeł.
Takim źródłem może być kreatyna, jeżeli akurat znajdzie się w roztworze.
Sposoby zabezpieczenia kreatyny przed przemianą do kreatyniny polegają albo na zabezpieczeniu jej końców wiązaniami z innymi substancjami, jak np. w jabłczanach albo zmieszaniu jej z alkaliami - związkami usuwającymi ze środowiska jony wodoru.
Krótko mówiąc jest to związek, który nie ulega przemianie w nieaktywną kreatyninę, dzięki czemu jest w całości wykorzystywany przez organizm. Zalecane dawkowanie to około 6gr dziennie.
Na koniec słów kilka o tak zwanych, ‘stackach kreatynowych’
Stack, czyli zestaw, to po prostu suplement, w którym połączono wiele różnych związków kreatyny, w celu zmaksymalizowania ich działania. Dodatkowo wzbogacone są o różnego rodzaju dodatki – glutaminę, środki wzmagające przemiany azotowe, neuromobilizatory, transportery kreatyny itp.
Tomasz Bobrowski o kreatynie oraz audiobook poświęcony kreatynie:
http://www.youtube.com/watch?v=gmB47LjckKs
http://www.youtube.com/watch?v=dPIHvTgRZCI
Zestawienie kilku wybranych form kreatynowych dostępnych na naszym rynku (źródło to czasopisma: Fitness Authority oraz SDW):
Źródło: [link widoczny dla zalogowanych Użytkowników]
Pozdrawiam
KJ
Ponad rok temu
FaceBook
